Online identiteit. Eén online identiteit voorkomt fouten.
Ook de relatie van mensen met de overheid speelt zich steeds meer online af. Dat biedt veel kansen, maar brengt ook risico’s met zich mee. Wij willen dat mensen één online identiteit krijgen die voor alle overheidsinstanties geldig is. Dat voorkomt fouten.
Mensen moeten de mogelijkheid houden om per post contact met de overheid te hebben. Ze kunnen er bovendien voor kiezen om belangrijke brieven aangetekend te ontvangen.
Algoritmen kunnen op veel gebieden helpen. Maar ze kunnen ook leiden tot willekeur en onrecht. Daarom willen wij een speciale toezichthouder oprichten. Die kan bij zowel de overheid als bedrijven en organisaties ingrijpen als de rechten van mensen door algoritmen worden geschonden.
Eerste Kamer. De Eerste Kamer is eraan toe om gemoderniseerd te worden.
De Eerste Kamer is eraan toe om gemoderniseerd te worden. Wij willen senatoren voortaan voor zes in plaats van vier jaar kiezen. Om de drie jaar kiezen de Provinciale Staten dan de helft van de Eerste Kamer.
Wij willen dat de Senaat een terugzendrecht krijgt. Dat betekent dat de Eerste Kamer een wetsvoorstel gewijzigd mag terugsturen naar de Tweede Kamer. Nu zijn het aannemen en verwerpen van wetsvoorstellen nog de enige opties. Als de Eerste Kamer een wetsvoorstel terugzendt naar de Tweede Kamer, is het laatste woord wel aan de Tweede Kamer. Die besluit of de wijzigingen worden overgenomen.
Wij willen dat de indirect gekozen Eerste Kamer minder makkelijk grondwetswijzigingen kan tegenhouden. De ‘tweede lezing’ van een grondwetswijziging vindt daarom plaats in een gezamenlijke vergadering van de Staten-Generaal.
Sterke overheid. Het kapitalisme moet soms bijgestuurd worden.
Als liberalen hebben wij altijd gestreden tegen een grote en betuttelende overheid. Tientallen jaren lang leidde dat ook tot economische groei en stijgende welvaart voor mensen. Dat is nog steeds wat we willen bereiken, maar daarvoor moeten we het kapitalisme wel wat bijsturen met een sterke overheid.
De macht van sommige bedrijven is namelijk veel te groot geworden. Zij groeien uit tot monopolies, of behalen enorme winsten zonder iets bij te dragen aan de samenleving. Daar zijn mensen en andere bedrijven de dupe van.
Wij willen dat een sterke overheid als marktmeester optreedt tegen deze uitwassen. Zo beschermen we de grote meerderheid van goedwillende bedrijven tegen oneerlijke concurrentie. In een gezond ondernemingsklimaat zorgen grote en kleine bedrijven samen met hardwerkende mensen voor de economische groei die we zo hard nodig hebben.
Wachtgeld. Een versoberd vangnet is nodig.
De wachtgeldregelingen voor politici zijn de afgelopen jaren terecht flink versoberd. Politici krijgen minder lang wachtgeld en hebben de plicht om ondertussen te solliciteren. Op ons voorstel is de zogenaamde ‘voortgezette uitkering’ voor politici die hun pensioen naderen, verkort van tien naar vijf jaar. Tien jaar lang een uitkering krijgen is niet meer van deze tijd.
Nog meer versoberingen zijn niet aan de orde. Politici hebben geen ontslagbescherming en kunnen van het ene op het andere moment werkloos zijn. Als daar geen vangnet voor is, wordt het heel moeilijk om geschikte mensen te vinden.
Caribisch Nederland. Wij willen het liefst een Gemenebest.
Aruba, Curaçao en Sint Maarten zijn autonome landen binnen het Koninkrijk. Hun eigen verantwoordelijkheid en (financiële) zelfstandigheid zijn van groot belang, maar wij sluiten toezicht en hulp van Nederland op een aantal terreinen niet uit. Het gaat dan om goed bestuur, degelijke financiën, aanpak van criminaliteit en integriteitsproblemen.
We willen het liefst een Gemenebest met Aruba, Curaçao en Sint Maarten. In een Gemenebest zijn alle landen onafhankelijk en gelijkwaardig en kunnen ze op diverse gebieden samenwerken. De drie landen moeten er dan wel voor kiezen onafhankelijk te worden van het Koninkrijk. Daar kunnen wij ze niet toe dwingen. Ook Bonaire, Saba en Sint Eustatius zouden zich als onafhankelijke landen bij het Gemenebest kunnen aansluiten.
Aruba, Curaçao en Sint Maarten stellen eisen aan ‘Europese’ Nederlanders die daar willen gaan wonen. Wij willen dat Nederland ook eisen stelt aan mensen die vanaf deze eilanden hierheen komen.
Referendum. Wij zijn geen voorstander van referenda.
Wij zijn geen voorstander van referenda. Het probleem met referenda is dat ze complexe problemen terugbrengen tot een simpel ‘ja’ of ‘nee’. Daardoor kunnen mensen met opbouwende kritiek een wetsvoorstel alleen helemaal afschieten of helemaal omarmen.
Een referendum gaat ook niet goed samen met de vertegenwoordigende democratie. De Grondwet vraagt van volksvertegenwoordigers namelijk om te stemmen zoals zij dat zelf het beste vinden.
Tegelijkertijd zien wij dat de inwoners van Nederland de wens hebben om bij de totstandkoming van beleid te worden betrokken. Dit draagt bij aan het verbeteren van de kwaliteit van beleid en wetgeving en vergroot ook het draagvlak daarvoor. Wij zijn daarom een voorstander van het houden van burgerraden.
Daarnaast zijn wij voorstander van het zgn. “uitdaagrecht”, waarmee groepen burgers gemeentelijke taken kunnen overnemen als zij daarvoor een goed plan hebben.
Gemeenten en provincies. Kiezers moeten tussentijds orde op zaken kunnen stellen.
Gemeenten krijgen er steeds meer taken en verantwoordelijkheden bij. Het is in het belang van de inwoners dat ze die taken goed en efficiënt kunnen uitvoeren. Taken die van de gemeente zijn, zijn ook echt van de gemeente. Daar bemoeien andere overheden zich niet mee.
Als gemeenten te klein zijn om de taken aan te kunnen, kan het nodig zijn om ze samen te voegen met andere gemeenten. Het mooiste is als gemeenten hier vrijwillig aan beginnen. De inwoners van een gemeente moeten via een raadsbesluit in meerderheid voor zijn. .
Tussentijdse verkiezingen
Als een kabinet valt, volgen er meestal snel nieuwe verkiezingen voor de Tweede Kamer. Zo kan de kiezer oordelen over wat er gebeurd is. Wij willen dat dit ook mogelijk wordt in gemeenten, provincies en waterschappen, als het bestuur niet meer functioneert.
Nu zijn er nooit tussentijdse verkiezingen op lokaal, provinciaal of waterschapsniveau. Als het bestuur vastloopt, moet er met dezelfde samenstelling van de gemeenteraad, provinciale staten of het algemeen bestuur van een waterschap een nieuw college dan wel nieuw dagelijks bestuur worden gevormd. Dat is niet alleen onnodig ingewikkeld, maar het ontneemt de inwoners ook de kans om zelf in het stemhokje orde op zaken te stellen. Met tussentijdse verkiezingen kan dat wel.
Staatsschuld. Staatsschuld op verstandige manier onder controle houden.
Wij vinden dat de staatsschuld onder controle moet blijven. Het is niet eerlijk om onze kinderen en kleinkinderen met een grote schuld op te zadelen, dus kiezen we voor verstandig beleid rond de overheidsfinanciën.
Tijdens de coronacrisis trokken we veel geld uit om ondernemers te helpen en banen overeind te houden. Dit was verstandig en nodig. Doordat de economie zich snel herstelde, viel ook de staatsschuld minder hoog uit. Ook in de energiecrisis helpen we mensen met hoge energiekosten en de zwaarst getroffen bedrijven in het MKB. Ook dat is nu nodig. Tegelijkertijd houden we een blik op de toekomst. We doen wat nodig is om de overheidsfinanciën onder controle te houden.
Overheidsfinanciën. Huishoudboekje op orde door groei.
In de coronacrisis hebben we heel veel geld uitgegeven om banen en bedrijven te redden. Als de pandemie voorbij is, willen wij de overheidsfinanciën in een rustig en verstandig tempo weer op orde brengen. Daarbij willen wij het economisch herstel niet onnodig schaden. We gaan dus niet direct bezuinigen om tekorten weg te werken. In plaats daarvan stimuleren we ondernemerschap en steunen we de middeninkomens. Uiteindelijk moet het huishoudboekje van de overheid wel weer op orde komen, maar dat willen we bereiken door economische groei.