Onderwijs en cultuur

Op school leggen kinderen de basis voor hun toekomst. Ze leren er taal en rekenen, maar ook normen, waarden en digitale vaardigheden. Dat kan alleen als er genoeg goede leraren en schoolleiders zijn. Het oplossen van het tekort aan goed onderwijspersoneel heeft daarom de hoogste prioriteit.

We verbeteren de arbeidsvoorwaarden, bijvoorbeeld door een meerurenbonus in te voeren. We begeleiden startende leraren beter, zodat minder leraren uitvallen. We verlagen de werkdruk door onnodige administratie en onnodige toetsen te schrappen. Daarnaast willen we meer mensen enthousiast maken om terug te keren in het onderwijs, of op latere leeftijd te beginnen in het onderwijs.

Leraren en schoolleiders zorgen voor het beste onderwijs. Daarom maken we het leraarschap aantrekkelijker en zetten we leraren en schoolleiders in hun kracht. Leraren krijgen meer inspraak in het onderwijs op hun school en de inhoud van de lerarenopleiding. Beslissingen over geld worden dicht bij de werkvloer genomen. Leraren krijgen daarnaast meer mogelijkheden om door te groeien of te specialiseren. De beste leraren krijgen een hoger salaris. Ook moeten scholen verplicht een stagevergoeding gaan betalen.

Leraren moeten veilig hun werk kunnen doen, en leerlingen moeten veilig kunnen leren. We willen dat de school kluisjes mag doorzoeken en leerlingen mag fouilleren, als er een redelijke verdenking van wapenbezit is. Als er wapens gevonden worden mag een leerling van school worden gestuurd, ook als er nog geen vervangende school is gevonden.

Scholen krijgen een acceptatieplicht, zodat ze leerlingen niet langer mogen weigeren op basis van geloof, seksuele oriëntatie of andere kenmerken. Scholen mogen ook niet eisen dat leerlingen een identiteitsverklaring ondertekenen. We wijzigen artikel 23 van de Grondwet, zodat de vrijheid van onderwijs niet het gelijkheidsbeginsel mag ondermijnen.

We scherpen de burgerschapseisen aan. Als op school lessen worden gegeven die tegen onze vrije waarden ingaan, ontslaan we sneller de schoolbestuurders. We verbieden lesmaterialen die kinderen ondemocratische waarden aanleren. Ook houden we toezicht en grijpen we in bij weekendscholen waar kinderen onvrij gedachtegoed onderwezen krijgen.

Onderwijs moet kinderen een goede basis meegeven. Dat begint met rekenen, taal, burgerschap en digitale vaardigheden. We zorgen ervoor dat kinderen beter worden in taal en rekenen door dit bij ieder schoolvak te oefenen. We willen dat scholen minimaal twee derde van de tijd bezig zijn met het verbeteren van basisvaardigheden. Zolang de resultaten niet goed zijn, moeten scholen dus minder tijd besteden aan bijvoorbeeld projectweken en extra lespakketten. Om scholen te helpen breiden we de basisteams die scholen ondersteunen verder uit.

We willen dat meer leerlingen kiezen voor een vervolgopleiding in de techniek. Daarom komt er meer ruimte voor techniek in het onderwijs. We willen centrale examens voor Wiskunde D en informatica. In plaats van cultureel kunstzinnige vorming (CKV) mogen leerlingen ook examen doen in een nieuw vak: praktische techniek en technologie.

Goede scholen krijgen minder regels. Bij goede resultaten mogen ze afwijken van lestijden of het curriculum anders invullen. Scholen die het niet goed doen houden we aan strenge regels en krijgen scherper toezicht. De overheid gaat meer bepalen waar scholen hun geld aan uitgeven.

Leerlingen moeten goed voorbereid de maatschappij ingaan. De basisvaardigheden die daarvoor nodig zijn leren ze beter zonder de afleiding van een mobiele telefoon. We willen dat scholen mobiele telefoons alleen toelaten als dit nodig is voor de les, bijvoorbeeld bij het aanleren van digitale vaardigheden. Ook ondersteunen we leraren met kennis over kunstmatige intelligentie en digitale vaardigheden.

Wij willen dat scholen meer rekening houden met werkende ouders. Daarom willen we dat kinderen niet meer naar huis worden gestuurd als het personeel een studiedag heeft. In de zomervakantie zijn er vrijwillige programma’s op school, zodat ouders geen extra opvang hoeven te regelen. Ook willen we dat er één flexibel opneembare vakantieweek per jaar komt voor alle leerlingen. Zo kun je ook buiten de schoolvakanties op vakantie.

Het talent van ieder kind is nodig, van vmbo tot vwo. Daarom krijgen de schoolniveaus andere namen – we spreken niet langer in termen van ‘hoger’ of ‘lager’. Er komt meer aandacht voor vakmanschap door praktische vaardigheden toe te voegen aan de doorstroomtoets.

We zorgen ervoor dat elke student goede basisvaardigheden heeft en na de opleiding een goede baan kan vinden. Het beroepsonderwijs moet dus goed aansluiten op de arbeidsmarkt. Opleidingen gaan vooraf beter voorlichten over baankansen en salaris. Mbo- en hbo-opleidingen die weinig kans bieden op een baan krijgen een numerus fixus of zetten we stop.

Voor beroepen met een tekort aan personeel schaffen we het lesgeld in het mbo af en verlagen we het collegegeld in het hoger onderwijs. Het wordt goedkoper om een tweede opleiding te volgen. De basisbeurs voor alle studenten blijft behouden. De basis- en aanvullende beurs zorgen namelijk voor minder kosten voor gewone gezinnen.

We maken het makkelijker om je studie te combineren met bijvoorbeeld werk, topsport of mantelzorg. We voeren flexstuderen breed in, zodat studenten kunnen betalen per studiepunt. We vinden dat je een vak niet meer hoeft te volgen, als je kennis al aantoonbaar in de praktijk hebt opgedaan. Hoorcolleges worden online beschikbaar gesteld.

We beschermen onze wetenschappelijke kennis. Daarom screenen we internationale onderzoekers en internationale samenwerkingsverbanden die met gevoelige kennis werken. Om onopgemerkte beïnvloeding tegen te gaan, wordt openbaar wie een onderzoek financiert. Onderzoekers die loyaal zijn aan onvrije regimes worden altijd geweerd uit gevoelige kennisgebieden.

Onze mbo’s, hogescholen en universiteiten bieden onderwijs van hoge kwaliteit aan. Vaak is dat onderwijs alleen beschikbaar voor studenten die fulltime studeren. Wij willen dat volwassenen en werkenden ook toegang krijgen tot vakken en opleidingen. Zo kan iedereen betaalbaar doorleren.

De belangrijkste taak van de NPO is het uitzenden van nieuws, onderzoeksjournalistiek en educatie. We willen dat er meer transparantie komt over de kosten van de publieke omroep en van specifieke programma’s. Zo gaan we ook salarisconstructies tegen waardoor mensen meer verdienen dan is toegestaan.

Onafhankelijke en vrije journalistiek is essentieel voor de democratie. We staan voor de veiligheid van journalisten. Daarom zorgen we ervoor dat ook freelance journalisten toegang hebben tot beschermingsmiddelen zoals een noodknop of steekwerend vest. Socialemediaplatformen moeten ingrijpen als journalisten online bedreigd worden.

De Nederlandse cultuursector is van absolute wereldklasse. We willen dat culturele instellingen meer ruimte krijgen om te ondernemen, bijvoorbeeld door nieuw publiek aan te spreken en nieuwe verdienmodellen uit te proberen. We dagen culturele instellingen uit om meer impact te hebben, bijvoorbeeld door ouderen en jongeren meer bij cultuur te betrekken.

Het doorverkopen van kaartjes is nu een verdienmodel. Wij willen dat niemand te veel betaalt voor tickets van evenementen en festivals. Daarom zorgen we ervoor dat tussenhandelaren een maximumpercentage op de vraagprijs mogen rekenen. Tickethandel via onafhankelijke platformen moet mogelijk blijven.