Werken moet meer lonen en een huis voor iedereen die werkt.

We leggen in een Koopkrachtwet vast dat werkenden er ieder jaar in koopkracht méér op vooruit moeten gaan dan niet-werkenden. Het wordt verplicht dat het kabinet regelt dat werkenden op één staan en dat werken in dit land beloond wordt.

Om werken meer te laten lonen willen we af van de doorgeslagen nivellering via toeslagen, aftrekposten en heffingskortingen. De kosten van kinderopvang en de afbouwende kinderopvangtoeslag kan er zelfs toe leiden dat een extra dag werken niks of bijna niks oplevert. Het stelsel moet op de schop, waarbij we de koopkracht van middeninkomens verhogen, werken laten lonen via lastenverlichting, inkomensafhankelijke regelingen verminderen en stoppen met het rondpompen van geld.

Hard werken, risico nemen en succes mogen niet bestraft worden. Dat is fundamenteel oneerlijk. We gaan stevig minder nivelleren door werken en ondernemen minder te belasten.

We zetten de hervorming van de kinderopvang door. De kinderopvangtoeslag wordt afgeschaft en kinderopvang wordt bijna gratis voor werkende ouders. Op termijn willen we de vierde en vijfde dag kinderopvang volledig gratis maken om voltijd werkende ouders tegemoet te komen. Ouders die meer uren werken, krijgen voorrang.

We verlagen de brandstofaccijns zodat autorijden betaalbaarder wordt. De hypotheekrenteaftrek blijft in stand, en om de woonlasten onder controle te houden maximeren we de jaarlijkse stijging van de onroerendezaakbelasting.

We verhogen de belastingvrije reiskostenvergoeding, zodat werken niet duurder is dan thuiszitten. Op termijn willen we dat de reiskostenvergoeding voor woon-werkverkeer jaarlijks wordt aangepast aan de stijgende kosten. We willen dat in alle cao’s afspraken over de reiskostenvergoeding worden gemaakt.

Veel mensen met een bijstandsuitkering twijfelen of ze erop vooruitgaan als ze voltijds gaan werken. In de meeste gevallen gaan ze erop vooruit, maar door de wirwar aan regels en onzekerheid durven mensen de stap niet aan. Bijstandsgerechtigden die aan de slag gaan, mogen als dat nodig is tot 6 maanden na het beginnen met een voltijdsbaan een bedrag claimen dat hun inkomen aanvult tot het niveau dat ze hadden.

Gemiddeld krijgen mensen met een uitkering ruim 200 euro per maand aan gemeentelijke regelingen. Bovendien verschillen deze regelingen enorm per gemeente waardoor het een postcodeloterij is of werken voldoende loont. We hervormen deze lokale nivelleringsmachine door meer landelijke voorwaarden te stellen en regelingen waar nodig in te perken of landelijk te organiseren, zodat we ook bureaucratie verminderen. Het mag namelijk niet zo zijn dat werken voor een slechter inkomen zorgt dan een uitkering.

Het mag niet meer gebeuren dat iemand door een stapeling van uitkeringen en toeslagen meer te besteden heeft dan iemand die hard werkt om rond te komen. We voeren een plafond in op de totale steun die één huishouden kan ontvangen. Dit uitkeringsplafond zorgt ervoor dat werken altijd loont. We nemen maatregelen om de stapeling van toeslagen en regelingen te beperken.

De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen. We bouwen met sturing vanuit het Rijk 30 nieuwe grootschalige woonwijken en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen. Dat willen we zowel in dichtbevolkte gebieden, zoals Utrecht, als dunbevolkte gebieden, zoals Flevoland. We kiezen ervoor om meer huizen te bouwen aan de randen van de stad en het dorp. Daar is bouwen goedkoper. We zorgen ervoor dat deze wijken goed ingericht zijn op het gebied van energie, sportvoorzieningen, water en groen. Openbaar vervoer hoort in de buurt te zijn.

Het Rijk krijgt de regie op de ruimtelijke ordening en bouwproductie terug. Gemeenten die bouwrecords breken krijgen een financiële bonus om in nieuwe woningbouwplannen te investeren. Gemeenten die achterlopen op de bouwplannen krijgen hulp van het ministerie om de woningbouwproductie op te schalen.

We zetten Rijksmiddelen vooral in voor de bouw van betaalbare koopwoningen. Wel willen we grondspeculatie tegengaan. Immers, als grond wordt vastgehouden om winst te maken in plaats van te bouwen, stijgen de prijzen en vertraagt de woningbouw.

We willen dat er veel meer private huurwoningen worden gebouwd, zodat de huurprijs omlaaggaat. We schrappen de Wet betaalbare huur, de lokale zelfbewoningsplicht en het verbod op tijdelijke contracten. De regels voor kamerverhuur zijn nu per gemeente verschillend en vaak te streng: landelijke, ruimere regels maken het makkelijker om woonruimte te delen of samen te wonen. Daarnaast moet het makkelijker worden overlastgevende huurders uit een woning te zetten en illegale onderverhuur aan te pakken.

We zorgen ervoor dat je voor veel minder bouwprojecten nog een vergunning nodig hebt. We stoppen met minutieuze natuuronderzoeken naar heel specifieke planten en dieren, maar gaan werken met standaardonderzoeken.

We zetten het mes in het Besluit bouwwerken leefomgeving. Het is bijvoorbeeld niet meer van deze tijd om precies voor te schrijven hoeveel daglicht er in een slaapkamer moet komen.

Hierin leggen we vast dat overheidsgeld met name naar betaalbare koopwoningen gaat. Per regio bestaan bouwprojecten voor 25% uit betaalbare koopwoningen. Alle overige (projectmatige) betaalbaarheidseisen laten we in principe los om de bouw aan te jagen.

Elke huurder krijgt het wettelijk recht om de eigen grondgebonden sociale huurwoning te kopen. De woningbouwcorporatie kan hier alleen onder uitzonderlijke omstandigheden van afwijken.

De hypotheekrenteaftrek is een belangrijk instrument om rust te brengen op de woningmarkt. Wij blijven hier achter staan. Pogingen van andere partijen om het eigen huis zwaarder te belasten, wijzen wij hard af. Ook lokaal kiezen wij voor betaalbaarheid. Jouw koophuis is geen melkkoe voor de gemeente. Daarom begrenzen we de onroerendezaakbelasting (OZB) maar houden we rekening met de verantwoordelijkheden van gemeenten.

Het is niet uit te leggen dat verhuurders een negatief rendement hebben. Daardoor verliezen we cruciale huurwoningen. We zullen snel toe moeten naar een eerlijke hervorming van box 3.

Diverse voorrangsposities in de sociale sector zijn onrechtvaardig tegenover alle andere woningzoekenden. We verbieden de voorrang voor statushouders. Voor statushouders kan met flexwoningen tijdelijke woonruimte worden aangeboden om een eerste stap uit het AZC te zetten. Gemeenten behouden het recht om eigen inwoners voorrang te geven op een huurwoning. En ook in kwetsbare gevallen, zoals de alleenstaande moeder met kinderen die een huurwoning zoekt, behouden we de voorrangspositie.

Om sociale huurwoningen beschikbaar te houden voor de mensen die deze woningen het hardst nodig hebben, komt er een jaarlijkse inkomenstoets voor sociale huurwoningen, om te bepalen of de huurprijs nog passend is. We blijven afspraken maken met corporaties over het toepassen van een marktconforme huur, waardoor doorstroming op gang kan komen. Voor mensen die in een sociale huurwoning willen gaan wonen, komt er ook een vermogenstoets.